Analiza językowa wypowiedzi dziecka normatywnie rozwijającego się w kształceniu logopedycznym
DOI:
https://doi.org/10.24917/20837283.8.9Słowa kluczowe:
mowa dziecka, rozwój językowy dziecka, schemat opisu wypowiedzi dziecka, praca studentaAbstrakt
Opracowanie dotyczy doskonalenia studenckich umiejętności w zakresie niełatwej do przeprowadzenia analizy językowej wypowiedzi dziecka neurotypowego. Przedstawiamy wypracowany w toku zajęć ze studentami logopedii swoisty instruktaż takiej analizy. Zwracamy uwagę na sposób zbierania materiału językowego, porządek całej pracy, kolejne kroki w opisywaniu i sposób opisywania poszczególnych podsystemów języka, wreszcie na przykładowym niewielkim fragmencie wypowiedzi dziecka (dziewczynka 2;2) pokazujemy próbkę analizy, kierując uwagę na sposób interpretacji zaobserwowanych w wypowiedzi językowych faktów i budowanie wniosków.
Bibliografia
Bartmiński J. (1978). Swoiste formy orzeczeń w języku ustnym (orzeczenie onomatopeiczne, kompozycjonalne, zaimkowe, podwojone). W: T. Skubalanka (red.), Studia nad składnią polszczyzny mówionej. Księga referatów konferencji poświęconej składni i metodologii badań języka mówionego (Lublin 6–9 X 1975) (s. 159–175). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Chmura‑ Klekotowa M. (1971). Neologizmy słowotwórcze w mowie dzieci. Prace Filologiczne, 21, 99–235.
Google Scholar
Cieszyńska J., Korendo M. (2008). Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6. roku życia. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.
Google Scholar
Grabias S. (2001). Język w zachowaniach społecznych (wyd. 2 poprawione). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar
Kabała A. (2020). Rozwój systemu fonetyczno‑ fonologicznego u dzieci w wieku przedszkolnym (wybrane zagadnienia). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Kaczmar K. (2023). Analogiczne formacje słowotwórcze w mowie dzieci 2–4 lat. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Logopaedica, 7, 33–46.
Google Scholar
Kania J.T. (1982). Podstawy językoznawczej klasyfikacji zaburzeń mowy. W: J.T. Kania, Szkice logopedyczne (s. 9–25). Warszawa: WSIP.
Google Scholar
Kielar‑ Turska M. (2012). Rozwój sprawności językowych i komunikacyjnych. W: E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki (s. 15–64). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Kurcz I. (2011). O wzajemnych zależnościach kompetencji językowej i kompetencji komunikacyjnej. Czasopismo Psychologiczne, 17(2), 153–160.
Google Scholar
Kuszak K. (2014). Kompetencje językowe małego dziecka – zarys problematyki. Studia Edukacyjne nr 33, 45–67.
Google Scholar
Łuczyński E. (2010). Akwizycja gramatyki języka polskiego. Psychologia Rozwojowa, 15(1), 9–18.
Google Scholar
Łuczyński E. (2015). Wiedza o języku polskim dla logopedów. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Google Scholar
Milewska B., Lica A. (2021). Neologizmy słowotwórcze w mowie dzieci w wieku przedszkolnym. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Pisarkowa K. (1978). Zdanie mówione a rola kontekstu. W: T. Skubalanka (red.), Studia nad składnią polszczyzny mówionej. Księga referatów konferencji poświęconej składni i metodologii badań języka mówionego (Lublin 6–9 X 1975) (s. 7–20). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Porayski‑ Pomsta J. (1994). Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium psycholingwistyczne. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Google Scholar
Porayski‑ Pomsta J. (1996). O tak zwanych błędach językowych dzieci, http://www.tkj.uw.edu.pl/art/o-tak-zwanych-bledach-jezykowych-dzieci (dostęp: 17.09.2024).
Google Scholar
Przetacznik‑ Gierowska M. (1994). Od słowa do dyskursu. Studia nad mową dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Energeia.
Google Scholar
Strutyński J. (1997). Gramatyka polska, Kraków: Wydawnictwo Tomasz Strutyński.
Google Scholar
Zarębina M. (1965). Kształtowanie się systemu językowego dziecka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar
Zarębina M. (1980). Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Google Scholar
Zarębina M. (1994). Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka. Dyskusja nad teorią Chomskiego. Gdańsk: Glottispol.
Google Scholar
Żak‑ Święcicka M. (1993). Charakterystyka składniowa wypowiedzi dzieci w wieku przedszkolnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.
Google Scholar
