Od „umiejętności” do „kompetencji” w szkolnej dydaktyce polonistycznej
DOI:
https://doi.org/10.24917/20837283.6.2Abstrakt
The following article is about how the European context of education has changed the polish education, especially the language used to explain the process of teaching polish language as a native language. In polish education the word skills was used to name the pupils abilities in the language area. The language of education was changed after the Polish accession to the European Union. In the Core Curriculum appeared the new word for skills – competence. Since then in the educational discourse we can found many different competences, for example communication competence, language competence, cultural competence, sociolinguistic competence and other. In the past and in present time there is an intensive discussion around them connected to different meanings and proposals to combine them, name new or even complete removal of language education. The discussion between researchers working in the field of education and the linguistics is the part of the text. In the last Core Curriculum (and in the actual project of the next one) the authors did not used the word competence.
Bibliografia
Bakuła K., 2012, O świadomości językowej, „Kształcenie Językowe”, tT. 10, red. K. Bakuła, Wrocław.
Google Scholar
Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., 1971, Kultura języka polskiego, Warszawa.
Google Scholar
Canale M., Swain M., 1980, Theoretical bases of Communicative approaches to second language teaching and testing, „Applied Linguistics”, nr 1.
Google Scholar
Carter R.A., 1990, The new grammar teaching, [w:] Knowledge about Language and the Curriculum, red. R.A. Carter, London.
Google Scholar
Chomsky N., 1982, Zagadnienia teorii składni, tłum. I. Jakubczak, Wrocław 1982.
Google Scholar
Decamp D., 2009, Implicational Scales and Sociolinguistic Linearity, „Linguistics”, V. 9, nr 73.
Google Scholar
Dyduchowa A., 1984, Kształcenie sprawności językowej i próba analizy pojęcia, „Poradnik Językowy”, z. 7.
Google Scholar
Dyduchowa A., 1988, Metody kształcenia sprawności językowej uczniów: projekt systemu, model podręcznika, Kraków.
Google Scholar
Fastnacht D., 2006, Miękkie kompetencje w zarządzaniu, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, nr 1 (2).
Google Scholar
Grabias S., 2001, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Google Scholar
Hymes D.H., 1972, On Communicative Competence, [w:] Sociolinguistics. Selected Readings, red. J.B. Pride, J. Holmes, Harmondsworth.
Google Scholar
Kmita J., 1971, Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej, Warszawa.
Google Scholar
Korporowicz L., 1983, Kompetencja kulturowa jako problem badawczy, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Google Scholar
Kowalikowa J., 1997, Kreatywność języka ucznia w szkolnej edukacji polonistycznej, [w:] Sprawności językowe, red. J. Ożdżyński, T. Rittel, Kraków.
Google Scholar
Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, 2008, red. A. Duszak, N. Fairclough, Kraków.
Google Scholar
Kurcz I., 2005, Teoria umysłu a koncepcja językowa, [w:] Aspekty kompetencji komunikacyjnej, red. B. Sierocka, Wrocław.
Google Scholar
Lubaś W., 1997, Społeczne uwarunkowania współczesnej polszczyzny. Szkice socjolingwistyczne, Kraków.
Google Scholar
Martyniuk W., 1999, Cele edukacji językowej, „Nowa Polszczyzna”, nr 4.
Google Scholar
Mnich M., 1998, Socjolingwistyczne ujęcie sprawności systemowej jako komponentu sprawności komunikacyjnej dziecka, [w:] Komunikacja. Dialog. Edukacja, t. 1, red. W. Kojs, R. Mrózek przy współudziale Ł. Dawid, Cieszyn.
Google Scholar
Mrazek H., 1997, Praktyka językowa w szkole podstawowej, „Nowa Polszczyzna”, nr 3.
Google Scholar
Mrazek H., 2001, Żeby uczeń odkrywał własny styl wypowiedzi, [w:] Drogi i ścieżki polonistyki gimnazjalnej, red. Z. Uryga, Z. Budrewicz, Kraków.
Google Scholar
Nieckula F., 1981, Kształcenie językowe jako przedmiot nauczania, „Kształcenie Językowe w Szkole”, t. 1, red. M. Dudzik, Wrocław.
Google Scholar
Nocoń J., 2012, Rozwijanie i doskonalenie kompetencji tekstotwórczej, „Kształcenie Językowe w Szkole”, t. 10, red. K. Bakuła, Wrocław.
Google Scholar
Nocoń J., 2014, Świadomość językowa w podręcznikach szkolnych (teoria i praktyka), [w:] Świadomość językowa, red. J. Nocoń, A. Tabisz, Język a Edukacja, t. 3, Opole.
Google Scholar
Patrzałek T., 1992, „Gramatyka” na cenzurowanym, „Polonistyka”, nr 3.
Google Scholar
Patrzałek T., 1999, Jeszcze o „kompetencjach”, „Nowa Polszczyzna”, nr 3.
Google Scholar
Piotrowski A., 1980, O pojęciu kompetencji komunikatywnej, [w:] Zagadnienia socjo- i psycho-lingwistyki, red. A. Schaff, Wrocław.
Google Scholar
Rittel T., 1997, Lingwistyka, lingwistyka edukacyjna, sprawność języka, [w:] Sprawności językowe, red. J. Ożdżyński, T. Rittel, Oficyna Wydawnicza „Edukacja”, Kraków.
Google Scholar
Rittel T., 1993, Podstawy lingwistyki edukacyjnej. Nabywanie i kształcenie języka, Kraków.
Google Scholar
Rittel T., 1998, Sposoby określania sprawności językowej ucznia, [w:] Komunikacja. Dialog. Edukacja, t. 1, red. W. Kojs, R. Mrózek przy współudziale Ł. Dawid, Cieszyn.
Google Scholar
Skowronek B., 2012, O edukacji językowo-komunikacyjnej zorientowanej kulturowo. W stronę ujęcia holistycznego, [w:] Kształcenie językowe, red. J. Nocoń, B. Skowronek, Język a Edukacja, t. 1, Opole.
Google Scholar
Smith N., Tsimpli I.-M., 1995, The Mind of a Savanth. Language Learning and Modularity, Oxford.
Google Scholar
Ożdżyński J., Rittel T. red., 1997, Sprawności językowe, Kraków.
Google Scholar
Swain M., 2006, Languaging, agnecy and collaboration in advanced second language proficiency, [w:] Advanced Language Learning. The Contribution of Halliday and Vygotsky, red. H. Byrnes, London-New York.
Google Scholar
Szymańska M., 2016b, Między nauką o języku a rozwijaniem języka. Koncepcje kształcenia językowego na przełomie XX i XXI wieku, Kraków.
Google Scholar
Szymańska, 2016a, Sociolinguistics in selected textbooks used for teaching Polish as a native language in a primary school, „JoLaCE Journal of Language and Cultural Education", 4 (1).
Google Scholar
Taraszkiewicz M., 1999, Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Wydawnictwa CODN, Warszawa.
Google Scholar
Wiśniewska H., 2005, Sprawność językowa i komunikacyjna w historii dydaktyki polonistycznej (1950–2000), [w:] Kształcenie sprawności językowej i komunikacyjnej. Obraz badań i działań dydaktycznych, red. Z. Uryga, M. Sienko, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Google Scholar
Zabierowska K., 1998, Wokół rozwijania kompetencji komunikacyjnej, [w:] Komunikacja. Dialog. Edukacja, t. 1, red. W. Kojs, R. Mrózek przy współudziale Ł. Dawid, Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie, Cieszyn.
Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U., 2009, Nowe aspekty kompetencji komunikacyjnej, [w:] W trosce o dobrą edukację. Prace dedykowane Profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków
Google Scholar