Nabywanie fleksji jako element diagnostyczny rozwoju języka polskiego u dzieci dwujęzycznych
DOI:
https://doi.org/10.24917/20837283.7.8Słowa kluczowe:
fleksja, kategoria przypadka, dwujęzyczność, diagnoza rozwoju językaAbstrakt
W artykule przedstawiono wyniki badań ilościowych oraz indywidualnych przypadków, pokazujące konieczność rozszerzenia diagnostyki rozwoju mowy dzieci dwujęzycznych o ocenę rozwoju fleksji. Kategoria przypadka u dziecka z normatywnym procesem rozwoju języka polskiego powinna pojawić się do końca 2. roku życia, czyli jeszcze przed okresem zdania. W przypadku opóźnionego rozwoju morfologii konieczne jest objęcie dziecka terapeutycznym programem stymulującym proces nabywania mowy, który zawiera program słuchowy, prowadzenie dzienników wydarzeń w obu językach, Symultaniczno‑Sekwencyjną Naukę Czytania®, programowanie języka oraz rezygnację z wysokich technologii.
Bibliografia
Baker C. (2006). Foundation of bilingual education and ilingualism. Clevedon: Multilingual Matters.
Google Scholar
Butler Y.G., Hakuta K. (2006). Bilingualism and Second Language Acquisition. W: T.K. Bhatia, W.C. Ritchie (red.), The handbook of bilingualism (s. 114–145). Malden–Oxford–Victoria: Blackwell Publishing.
Google Scholar
Błasiak‑Tytuła M. (2011). Kilka uwag na temat bilingwizmu. W: M. Michalik (red.), Biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy (s. 220–237). Kraków: Collegium Columbinum.
Google Scholar
Błasiak‑Tytuła M. (2013). Kompetencje językowe bilingwalnych bliźniaczek. W: M. Michalik, A. Siudak, H. Pawłowska‑Jaroń
Google Scholar
(red.), Interakcyjne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy (s. 317–330). Kraków: Collegium Columbinum.
Google Scholar
Conboy B., Thal D. (2006). Two languages, one developing brain: Event‑related potentials to words in bilingual toddlers. Development Science, 9, F1–F12.
Google Scholar
Cieszyńska J. (2000). Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Google Scholar
Cieszyńska J. (2006). Kto mówi w Szwajcarii po polsku?, https://centrummetodykrakowskiej.pl/media/upload/site/0/12/file/51ac86c0bb11456f931a7145820cc5c4_Kto%20
Google Scholar
m%C3%B3wi%20w%20Szwajcarii%20po%20polsku_.pdf (dostęp 28.12.2023).
Google Scholar
Cieszyńska J. (2013). Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Kraków: Wydawnictwo Omega Stages Systems.
Google Scholar
Cieszyńska J. (2018). Jak kształtować dwujęzyczność zrównoważoną. Biografia językowa Julii. W: B. Hufeisen, D. Knorr, P. Rosenberg, C. Schroeder, A. Sopata, T. Wicherkiewicz, (red.), Sprachbildung und Sprachkontakt im deutsch‑polnischen
Google Scholar
Kontext (s. 139–160). Berlin: Peter Lang.
Google Scholar
Cummins J. (2000). Language, power and pedagogy: Bilingual children in the crossfire. Clevedon: Multilingual Matters.
Google Scholar
Genesee F. (2003). Rethinking bilingual acquisition. W: J.M. Dewaele (red.), Bilingualism: Challenges and directions for future research (s. 158–182). Clevedon: Multilingual Matters.
Google Scholar
Jurkowski A. (1975). Ontogeneza mowy i myślenia. Warszawa: WSiP.
Google Scholar
Kurcz I. (2000). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Laskowski R. (2009). Język w zagrożeniu. Przyswajanie języka polskiego w warunkach polsko‑szwedzkiego bilingwizmu. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Lipińska E. (2003). Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Łuczyński E. (2004). Kategoria przypadka w ontogenezie języka polskiego, czyli o wchodzeniu dziecka w rzeczywistość gramatyczną. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Łuczyński E. (2010). Akwizycja gramatyki języka polskiego. Psychologia Rozwojowa, 15, 1, 9–18.
Google Scholar
Maneva B., Genesee F. (2002). Bilingual babbling: Evidence for language differentiation in dual language acquisition. W: B. Skarabela, S. Fish, A.H.-J. Do (red.), Proceeding of the 26th Boston University Conference on Language Development (s. 383–392). Boston: Samerville.
Google Scholar
Marchman V., Martinez‑Sussman C., Dale P. (2004). The language – specific nature of grammatical development: Evidence from bilingual language learners. Developmental Science, 7, 212–224.
Google Scholar
Nicoladis E., Secco G. (2000). Productive vocabulary and language choice. First Language, 20(58), 3–28.
Google Scholar
Nallur A. (2019). Rozwój mowy dziecka w środowisku bilingwalnym. Kraków: nieopublikowana
Google Scholar
praca doktorska.
Google Scholar
Oller D.K., Eilers R.E., Urbano R., Cobo‑Lewis A.B. (1997). Development of precursos to speech in infants exposed to two languages. Journal of Child Language, 24, 407–426.
Google Scholar
Padilla A.M., Liebman E. (1975). Language acquisition in the bilingual child. Bilingual Review, 2(1–2), 34–55.
Google Scholar
Paradis J., Genesee F. (1996). Syntactic acquisition in bilingual children: Autonomous or interdependent? Studies in Second Language Acquisition, 18, 1–25.
Google Scholar
Patterson J.L., Pearson B.Z. (2004). Bilingual lexical development: Influences, contexts, and processes. W: B.A. Goldstein (red.), Bilingual language development & disorders in Spanish – English speakers (s. 77–104). Baltimore: Brookes.
Google Scholar
Pearson B., Fernandez S., Lewedeg V., Oller D.K. (1997). The relation of input factors tolexical learning by bilingual infants. Applied Psycholinguistics, 18, 41–58.
Google Scholar
Sawicka G. (1992). Ewolucja kodu i języka w procesie kształtowania się mowy małego dziecka. W: W. Lubaś (red.), Socjolingwistyka XII–XIII (s. 97–112). Kraków: IJP PAN.
Google Scholar
Smoczyński P. (1955). Przyswajanie przez dziecko podstaw systemu językowego. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Zakład. im Ossolińskich.
Google Scholar
Spitzer M. (2013). Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci. Słupsk: Dobra Literatura.
Google Scholar
Weinreich U. (1974). Languages in contact: Findings and problems. The Hagua: Mouton.
Google Scholar
Zarębina M. (1965). Kształtowanie się systemu językowego dziecka. Wrocław–Warszawa–Kraków: PAN, Zakład im. Ossolińskich.
Google Scholar
