Gradualne badanie umiejętności czytania i pisania w procesie diagnozy i terapii u dorosłych pacjentów z afazją
DOI:
https://doi.org/10.24917/20837283.7.11Słowa kluczowe:
afazja, czytanie, pisanie, diagnoza, terapiaAbstrakt
Wielu afazjologów podkreśla diagnostyczną wagę pisma (zob. Wójcik, Topór, 2021; Herzyk, Pąchalska, Grzesiak‑Witek, Rutkiewicz‑Hanczewska, Lewicka). Brak jednak jak dotąd systemowych propozycji wykorzystania tekstu pisanego w celach terapeutycznych. Jednocześnie badania nad skutecznością wczesnej nauki czytania wykazały jej duży wpływ na stymulację rozwoju małych dzieci – zarówno tych z zaburzeniami komunikacji językowych, jak i zdrowych (zob. Cieszyńska, Korendo, 2007, s. 305). Pomimo to wciąż brak szerzej zakrojonych analiz odbudowy systemu językowego poprzez pismo u dorosłych pacjentów z utratą umiejętności językowych. Opracowana na podstawie doświadczeń z pacjentami z afazją metoda gradualnej oceny sprawności czytania i pisania polega na stopniowym przechodzeniu od struktur łatwiejszych do bardziej złożonych bez wielokrotnego powtarzania tych samych procedur.
Bibliografia
Cieszyńska J. (2008). Kocham mówić. Historyjki obrazkowe z tekstami. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.
Google Scholar
Cieszyńska J. (2011). Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda Krakowska. Kraków: Centrum Metody Krakowskiej.
Google Scholar
Cieszyńska J., Korendo M. (2007). Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od 3. miesiąca życia do 6. roku życia. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.
Google Scholar
Cieszyńska‑Rożek J., Kosiba A. (2013). Symultaniczno‑Sekwencyjna Nauka Czytania – Samogłoski. Kraków: Arson.
Google Scholar
Czarnkowska M., Lipa A., Wójcik‑Topór P. (2016). Czytam i rozumiem, cz. 1 i 2. Kraków: WIR.
Google Scholar
Czarnkowska M., Lipa A., Wójcik‑Topór P. (2018). Afazja – praca z tekstem. Kraków: WIR.
Google Scholar
Grzesiak‑Witek D. (2013). Diagnoza i terapia logopedyczna osób z afazją motoryczną. Odbudowanie kompetencji językowej i systemu językowego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJPII.
Google Scholar
Herzyk A. (2005). Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Orłowska‑Popek Z. (2017). Programowanie języka w terapii logopedycznej (na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Panasiuk J. (2015). Postępowanie logopedyczne w przypadkach afazji. W: S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (s. 2869–2917). Lublin: UMCS.
Google Scholar
Pawłowska‑Jaroń H., Siudak A. (2021). Komunikacja seniorów a zaburzenia percepcji wzrokowej w badaniach mieszkańców DPS. W: M. Korendo, A. Siudak (red.), Od zmysłu wzroku do praktyki logopedycznej (s. 111–128). Kraków: Collegium Columbinum.
Google Scholar
Pąchalska M. (2011). Afazjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Rutkiewicz‑Hanczewska M. (2016). Neurobiologia nazywania. O anomii proprialnej i apelatywnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Siudak A. (2019). Programowanie języka w afazji osób dorosłych cz. 1: system fonetyczno‑fonologiczny (techniki wywoływania samogłosek). W: H. Pawłowska‑Jaroń, E. Bielenda‑Mazur, A. Siudak (red.) Wyzwania terapii logopedycznej (s. 265–278). Kraków: Collegium Columbinum.
Google Scholar
Siudak A. (2022). Gradualny sposób badania mowy pacjentów dorosłych z afazją. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 29(1), 211–220, https://doi.org/10.14746/pspsj.2022.29.1.13.
Google Scholar
Tońska‑Szyfelbein A. (2018). Posłuchaj, pokaż, odpowiedz. Gdańsk: Harmonia.
Google Scholar
Walsh K., Darby D. (2008). Neuropsychologia kliniczna Walsha. Gdańsk: GWP.
Google Scholar
Wianecka E. (2016). Pytam i odpowiadam. Kraków: Arson.
Google Scholar
Wójcik‑Topór P. (2021). Zaburzenia pisani u osób dorosłych z chorobami neurologicznymi w diagnozowaniu i postępowaniu terapeutycznym. W: M. Korendo, A. Siudak (red.), Od zmysłu wzroku do praktyki logopedycznej (s. 95–110). Kraków: Collegium
Google Scholar
Columbinum.
Google Scholar
